Η Μαρία Ευθυμίου αυτό το καλοκαίρι έλαβε την πρόκληση να ανέβει στο θεατρικό «σανίδι» για τις ανάγκες της θερινής παραγωγής του ΚΘΒΕ, «Πλούτος» σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα, δίνοντας μια διαφορετική διάλεξη στους θεατές για την ιστορική σημασία και τους κινδύνους του πλούτου και της ευμάρειας.
Όποιος έχει παρακολουθήσει ζωντανά τις διαλέξεις της Ομότιμης Καθηγήτριας Ιστορίας στο ΕΚΠΑ γνωρίζει πόσο μεταδοτική είναι ως αφηγήτρια. Η ίδια έχει δώσει πάνω από 10.000 ώρες δωρεάν διαλέξεων σε όλη την Ελλάδα. Οι αριθμοί βέβαια δεν είναι εκείνοι που πιστοποιούν την αξία της, αλλά υπενθυμίζουν το πάθος της για την επιστήμη της. Η Μαρία Ευθυμίου μίλησε στην ΠΡΑΞΗ για τη συμμετοχή της στην παράσταση, για την αποτίμηση της εποχής στην οποία ζούμε και φυσικά για όσα την κάνουν πλούσια.
Μέσα από το έργο σας και τις διαλέξεις σας έχετε καταφέρει να βάλετε ξανά τη γνώση της Ιστορίας σε πολλούς ανθρώπους. Ήταν επιδίωξή σας κάτι τέτοιο;
Ναι, σίγουρα. Νομίζω πως ήταν εξ αρχής επιδίωξη και στόχος μου γιατί πίστευα και πιστεύω ότι η Ιστορία είναι πολύτιμος σύντροφος για τον καθένα τόσο σε προσωπικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.
Τι σας έχει προσφέρει προσωπικά η επαφή σας με την Ιστορία;
Μου έχει προσφέρει μια συναρπαστική, διανοητική και ψυχική απόλαυση κάνοντάς με, ταυτοχρόνως, πιο φιλοσοφημένο, πιο καρτερικό και πιο σεμνό άνθρωπο. Όπως νομίζω ότι κάνει όλους τους ανθρώπους που την προσεγγίζουν, ιδιαιτέρως όσους είναι -όπως εγώ-παρορμητικοί και ανυπόμονοι.
Ποια είναι η συμμετοχή σας στην παράσταση του ΚΘΒΕ;
Στην παράσταση δίνω μικρή διάλεξη, κάποιες σκέψεις για την κατανομή του πλούτου στην ανθρώπινη Ιστορία. Ήταν μία ιδέα του σκηνοθέτη του Κακλέα, ούτως ώστε να κλείσει το έργο τού Αριστοφάνη με ενός τέτοιου τύπου Παράβαση.
Σας αγχώνει η συμμετοχή σας σε μια θεατρική παράσταση ή το βλέπετε ως μια ευχάριστη και δημιουργική πρόκληση; Το γεγονός ότι αυτή πραγματοποιείται από ένα ιστορικό θέατρο όπως το ΚΘΒΕ είναι μια μορφή ασφάλειας;
Ναι, το είδα ως ευχάριστη και δημιουργική πρόκληση. Και, φυσικά, το ΚΘΒΕ και ο σκηνοθέτης του έργου, ο κος Κακλέας, θεώρησα ότι διασφαλίζουν ένα ουσιαστικό και υπεύθυνο αποτέλεσμα.
Εσείς με τι αισθάνεστε πλούσια; Τι είναι αυτό που σας γεμίζει περισσότερο;
Αρκετά πράματα. Νομίζω πως με γεμίζει η αγάπη των ανθρώπων, η αγάπη φίλων και συγγενών, η πληρότητα που μου προσφέρει η δουλειά μου, η χαρά που μου προσφέρουν οι δραστηριότητες που έχω επιλέξει να κάνω.
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι βρισκόμαστε εκ νέου σε ένα κατώφλι ανάλογο με αυτό που βρέθηκε η Ευρώπη την εποχή του Μεσοπολέμου. Αισθάνεστε όντως ότι η Ιστορία με κάποιο τρόπο επαναλαμβάνεται και τι αποτέλεσμα μπορεί να έχει αυτό για μας;
Υπάρχουν όντως στοιχεία, όπως αυτά στα οποία βρέθηκε η Ευρώπη του Μεσοπολέμου -σε πλανητικό τώρα επίπεδο. Βρισκόμαστε σε μια μεταβατική εποχή, και οι μεταβατικές εποχές είναι μεν συναρπαστικές, αλλά και εξαιρετικά επικίνδυνες.
Σας προβληματίζει η βία και το μπούλινγκ με την οποία εκδηλώνεται ένα κομμάτι της σημερινής νεολαίας στα σχολεία και στα πανεπιστήμια; Πώς θα μπορούσε να αλλάξει αυτή η κατάσταση;
Ναι, η βία αυτή με προβληματίζει. Είναι γέννημα πολλών παραγόντων, ανάμεσα στα οποία η χαλαρότητα ανατροφής των νέων μέσα σε οικογένειες και κοινωνίες που έχουν μπερδέψει την έννοια της ελευθερίας με εκείνην τής ασυδοσίας.
Ένα από τα χαρακτηριστικά σημεία της εποχής μας είναι η πολιτική ορθότητα. Πώς αισθάνεστε ότι μπορούμε να ισορροπήσουμε ανάμεσα στο αριστοφανικό χιούμορ και αυτή την πολιτική ορθότητα;
Κοιτάξτε, η πολιτική ορθότητα έχει ιστορία πίσω της. Αποτελεί φορέα ιδεολογικού εκφοβισμού των κοινωνιών από ομάδες που αυτοπροσδιορίζονται ως φορείς τού ορθού και του εντίμου αποκλείοντας, στην πραγματικότητα, την έκφραση γνώμης των άλλων -σε κοινωνίες που, κατά τα άλλα, θέλουν να θεωρούνται δημοκρατικές.
Η χώρα φέτος κλείνει 50 χρόνια μιας σταθερής πορείας δημοκρατίας. Βέβαια οι δυσκολίες και οι προκλήσεις σε αυτά τα 50 χρόνια δεν έλειπαν. Αισθάνεστε ότι πράγματι προχωρήσαμε αρκετά μέσα σε αυτά τα χρόνια και τι κερδίσαμε από αυτή την διαδρομή;
Αισθάνομαι πως πράγματι η Ελλάδα, τα τελευταία 50 χρόνια, κέρδισε πολλά. Εμβάθυνε και σταθεροποίησε τη Δημοκρατία της, μετά την πτώση της Δικτατορίας που σηματοδότησε το τέλος του μακρόσυρτου Εμφυλίου 1943 -1974. Κατά τον ίδιον τρόπο, σταθεροποίησε τη θέση της στον κόσμο με το να συμμετέχει στους μεγαλύτερους Διεθνείς Οργανισμούς -και μάλιστα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ένα δυναμικό πολιτικό και κοινωνικό εγχείρημα τής Ευρώπης μετά την λαίλαπα τού Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Έχετε επαφή με τα κοινωνικά δίκτυα; Τι πιστεύετε ότι συμβολίζουν αυτά τα ψηφιακά μέσα για τον άνθρωπο σήμερα; Θεωρείτε ότι είναι χρήσιμα;
Να σας πω την αλήθεια, δεν έχω επαφή με τα δίκτυα αυτά. Αντιλαμβάνομαι όμως ότι είναι, σε πολλά, χρήσιμα. Αισθάνομαι όμως από την άλλη, ότι εκεί μπορεί να κρύβονται και μεγάλες παγίδες ποικίλων κατευθύνσεων.
Συνέντευξη: Γιάννης Γκροσδάνης
*Αναδημοσίευση από το εξαμηνιαίο freepress περιοδικό του ΚΘΒΕ «ΠΡΑΞΗ» (ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ- ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ 2024)
