Μ’ ανοιχτό πουκαμισάκι στα ίδια μέρη

Photo: Όλγα Δέικου

Ξυπόλητος στο κατάστρωμα της παραλίας, ζαλισμένος μέσα στις φορτωμένες τριανταφυλλιές της Άνω Πόλης και τα κοφτερά συνθήματα στους τοίχους, άγρυπνος στην αερογέφυρα του Κορδελιού ή ιδρωμένος καίγοντας θερμίδες στο Κόδρα και στο Δημοτικό Αθλητικό Κέντρο της Πολίχνης, το μυστικό είναι να μην αντιστέκεσαι, να παραδίδεσαι στην καλοκαιρινή υπόσχεση, κι ας είναι ο αγώνας μετ’ εμποδίων. Εμείς είμαστε ολυμπιονίκες στο άθλημα, μπαρουτοκαπνισμένοι που λένε.

Το απόλυτο ενεργειακό πεδίο του αστικού καλοκαιριού, αδρεναλίνη και μουσικές -από παραδοσιακά μέχρι χιπ χοπ, γκόθικ έφηβοι στα παγκάκια της Δημητρίου Γούναρη τρώνε φρέσκες σαλάτες, σε σκηνοθεσία Τιμ Μπάρτον, όλες οι φυλές της άγριας νιότης, μετανάστες στις κρεπερί και πιτσιρίκια που παίζουν ποδόσφαιρο πλάι στο συντριβάνι με τον Νικολάκη, δυο βήματα από την παιδική χαρά, μια ρουτίνα που δεν βαλτώνει ποτέ, σαν το αιώνιο τραγούδι του Δημήτρη Ζερβουδάκη. «Φώτα ψαλμούς, δηλητήρια γι’ αυτούς/ ανισόρροποι άγγελοι κλέβουν/ όνειρα φέγγουν, γιορτές και στολές/ φωσφορίζουν κι ελπίδες μαζεύουν». Μετά τα μεσάνυχτα, αναδύεται αυτή η απόκοσμη νυχτερινή παρακμή φτιαγμένη από ξέμπαρκους κι αδέσποτους. Η Πλατεία Ναυαρίνου, δοξασμένος φοιτητότοπος, μνημείο ιστορικό και κοινωνικό.

To αρμενοβίλ στο ”Ελληνικόν”

Στην οδό Μακένζι Κινγκ, μια παρέα σχολιάζει τα αμέτρητα παρκαρισμένα αυτοκίνητα που ρυπαίνουν την αίγλη της γειτονιάς γύρω από τον Ναό της Αγίας Σοφίας, τους χαμογελώ συμφωνώντας πως ναι, η περίφημη πλατεία Αγίας Σοφίας είναι οφθαλμαπάτη, πάλι καλά που πεζοδρομήθηκε η κατεβασιά προς τη θάλασσα και συνηθίσαμε σ’ ένα νέο αισθητικό μέτρο, ημιτελές όμως. Στα ημιτελή και στα απατηλά είμαστε πρωταθλητές. Πρωταθλητές και στην καινοτομία, θέλει κότσια να κάνεις με το ποδήλατο τη διαδρομή κέντρο-Κορδελιό, πάνω στον ανύπαρκτο ποδηλατόδρομο. Επίμονος και σκονισμένος ποδηλάτης ξαποσταίνω στην Πλατεία του Ευόσμου, την πιο νεανική γειτονιά Θεσσαλονίκης και περιχώρων, εδώ οι 35άρηδες είναι η κυρίαρχη τάση και οι μαθητές καμιά 20αριά χιλιάδες. Νέος κόσμος κυριολεκτικά. Ο Εύοσμος είναι η πατρίδα μου και η οδός Μακεδονομάχων γύρω από την εκκλησία του Αγίου Αθανασίου, ο παιδικός μου κήπος. Στην αερογέφυρα του Κορδελιού trainspotting, μια εικονογραφία που θυμίζει τραγούδι του Παύλου Παυλίδη. «Το τρένο στέλνει σήματα, σινιάλα του καπνού/ κι απαντούν οι Ινδιάνοι ότι όπου να ‘ναι φτάνει/ στο λιβάδι του Μεγάλου Μανιτού». Διασχίζω το πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά, ένα Μητροπολιτικό πάρκο σε μακέτα για την ώρα, κι ανηφορίζω προς το Δημοτικό Αθλητικό Κέντρο Πολίχνης, όπου ξαφνικά όλοι μεταμορφώνονται σε ποδοσφαιριστές, τενίστες, μπασκετμπολίστες, σ’ ένα παράλληλο αθλητικό σύμπαν που αξίζει να ανακαλύψετε. Δυο βήματα πιο πάνω, στο όχι και τόσο γνωστό Ανοιχτό Θέατρο Βυζαντινών Νερόμυλων, θέατρο και μουσικές σε φόντο μεσαιωνικό- στο αναψυκτήριο ας δροσιστούμε με κάτι παλιομοδίτικο, μια γκαζόζα. Ίσως κι ένα παγωτό χωνάκι. Θρυλείται ότι το πρώτο παγωτό φτιάχτηκε το 1686, από τα χέρια του Ιταλού Φραντσέσκο Προκόπιο Κούτο, ιδιοκτήτη του θρυλικού «Καφέ Προκόπ» του παλαιότερου παριζιάνικου καφενείου, βρίσκεται στο 13 της Ρυ ντε λ’ Ανσιέν – Κομεντί στο Μονπαρνάς. Λάτρης των παγωμένων γλυκών ήταν και ο Νέρωνας, είχε αδυναμία σ’ έναν πολτό από χιόνι, μέλι και φρούτα. Και ξέρεις ποιος φτιάχνει σήμερα πεντανόστιμο σορμπέ- ταμάμ για μας τους χορτοφάγους- στην Θεσσαλονίκη; Ο Λουίζος, που ’χει πάθος για το παγωτό από πιτσιρίκι και για να μοιραστεί τα μυστικά του έφτιαξε το «Vanilla Gelateria» στην προέκταση της Μητροπόλεως, μαύρο σκηνικό απ’ έξω, χρωματιστό σαν lego από μέσα, με vintage λεπτομέρειες. Εκεί όμως που η νοσταλγία φρεσκάρεται ως σύγχρονη τάση, είναι στην οδό Βασιλίσσης Όλγας, στο 209, όπου εγκαινιάζεται το 1938 το ιστορικό ζαχαροπλαστείο «Ελληνικόν». Τώρα που είναι ξανά της μόδας οι σεράνο και τα αρμενοβίλ και τα τραπεζάκια έξω στα ζαχαροπλαστεία. Εδώ η μνήμη αναβαπτίζεται, σαν έγχρωμο σινεμασκόπ της Φίνος Φίλμ. Λες και δίπλα σου κάθονται ο Ντίνος Ηλιόπουλος και η Μάρθα Καραγιάννη. Κάτι να καίει δηλαδή, σε σύγχρονη version. «Για να `σαι τόσο πια γλυκός/ θα `χεις δουλέψει από μικρός/ σε ζαχαροπλαστείο» μου ψιθυρίζει στα ακουστικά η Ελένη Τσαλιγοπούλου, το αφιερώνω στα παιδιά του Choureal, στον Μάιλς Αναστάσιο και στην Αλίκη, που έχουν μετονομάσει την Παλαιών Πατρών Γερμανού, σε οδό του προφιτερόλ, το οποίο δεν είναι πια ένα απλό γλυκό αλλά μια ποιητική σύνθεση, φτιαγμένη με τρυφερά βουτυράτα σου, βελούδινη βανίλια Μαδαγασκάρης ή παγωτό χειροποίητο κι από πάνω σοκολάτα μπίτερ ή λευκή ή τζιαντούγια ή διάλεξε ό,τι τραβάει η ψυχή σου από τον μπουφέ. Έρχονται ώρες που η Θεσσαλονίκη μπορεί να σε τρελάνει αν είσαι καλοφαγάς και μποέμ.

Choureal

Δυο τρία καραφάκια τσίπουρο είναι αρκετά για να αρχίσεις να ανακαλύπτεις το υπόγειο ρεύμα που συνδέει τον Θερμαϊκό με τον Παγασητικό. Από το «Δίχτυ» στην Πλατεία Άθωνος κατευθείαν στον Βόλο, θαλασσινοί μεζέδες και κουβέντες και ρεμπέτικα, μέσα σε μια γαλάζια σκηνογραφία που θυμίζει τραγούδι του Τσιτσάνη. «Στου γιαλού τα βοτσαλάκια/ κάθονται δυο καβουράκια/ έρμα παραπονεμένα/ κι όλο κλαίνε τα καημένα» ερμηνεύει η Σωτηρία Μπέλλου κι αμέσως αλλάζει ο χρόνος και τα μαστόρια πιάνουν δουλειά στο καρνάγιο. Στο δρόμο για το αεροδρόμιο, πλάι στα εμπορικά κέντρα, τα πάρκινγκ, τα παρατημένα οικόπεδα και την ασουλούπωτη αισθητική, βρίσκεις κάτι «εξόδους κινδύνου» αξεπέραστες, τα παραδοσιακά καρνάγια. Με τον Θερμαϊκό να φλέγεται κάτω απ’ το ηλιοβασίλεμα, κι ας θυμώνουμε που όλη αυτή η απίθανη ακτογραμμή, σαν δαντελωτό ρόδινο ακρογιάλι, παραμένει αναξιοποίητη αιώνες τώρα. Στο Καραμπουρνάκι η κυρία Δήμητρα κάθε πρωί στις 12, καλοκαίρια και χειμώνες, αφήνει τα ρούχα της κάτω από την μισογκρεμισμένη τσιμεντένια σκάλα και βουτάει στο νερό, μια συνήθεια παιδική που δεν την αλλάζει με τίποτα. Και μετά στο Κόδρα, για πικ νικ, αθλοπαιδιές και φιλοσοφικές συζητήσεις ώσπου να πέσει το φως, να ανηφορίσουμε ως τον πεζόδρομο της Κομνηνών, στον «Αχιλλέα» για σούπερ αλατισμένους ηλιόσπορους, προτού βυθιστούμε στο εκράν κάποιου θερινού σινεμά. Θες στο «Ναταλί» ή στον «Άλεξ»;

Γράφει ο Κωστής Ζαφειράκης

*Αναδημοσίευση από το εξαμηνιαίο freepress περιοδικό του ΚΘΒΕ «ΠΡΑΞΗ» (ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ-ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ 2021)