Η τάση μας ως είδος να γνωρίζουμε το μέλλον είναι γνωστή. Τι συμβαίνει όμως όταν η επιστήμη αναλαμβάνει τον ρόλο του χρησμοδότη και προβλέπει το αύριο πιο άστοχα και από ληγμένο fortune cookie;
Ο ακαδημαϊκός Dionysius Lardner προέβλεψε στις αρχές του 19ου αιώνα πως το ταξίδι υψηλών ταχυτήτων με τρένο ήταν αδύνατο. Η αιτία; Οι επιβάτες θα πάθαιναν ασφυξία στα τούνελ. Επίσης, θεωρούσε ανέφικτο τον διάπλου του Ατλαντικού με ατμόπλοιο λόγω της αντίστασης του νερού.
Έναν αιώνα σχεδόν μετά, το 1903, ο πρόεδρος της Michigan Savings Bank δήλωνε πως «Το άλογο είναι σταθερή αξία, ενώ το αυτοκίνητο, απλά μια μόδα». Το 1904, οι New York Times αναλύουν τους κινδύνους της οδήγησης με υψηλές ταχύτητες λόγω της… ακαταλληλότητας του μυαλού μας ν’ ανταποκρίνεται.
Το 1950, η Dorothy Roe του Associated Press, προβλέπει με «επιστημονικά δεδομένα» πως ως το 2000 όλες οι γυναίκες του πλανήτη θα έχουν ύψος τουλάχιστον 1,80 μ., «… αφού η επιστήμη θα προσφέρει την ιδανική αναλογία βιταμινών, πρωτεϊνών και μετάλλων».
Λίγα χρόνια νωρίτερα, το 1922, ο μεγαλοδικηγόρος FE Smith, «έβλεπε» την ανθρωπότητα να ζει μέχρι τα 150 χρόνια και εμάς να δουλεύουμε ως τα 120.
Το 1876, το τηλέφωνο δεν γεμίζει το… αυτί του τότε προέδρου της Western Union, William Orton, αφού το θεωρεί μια «ηλίθια ιδέα» και μια «μη πρακτική συσκευή». Ενάμιση αιώνα αργότερα, το 2007, ο CEO της Microsoft Steve Ballmer δηλώνει: «Δεν υπάρχει καμία περίπτωση το iPhone να αποκτήσει κάποιο σημαντικό μερίδιο αγοράς. Καμία περίπτωση».
Όσο για το internet, το βραβείο του πιο εντυπωσιακού δίδυμου πρόβλεψης-ανάκλησης πάει στον Robert Metcalfe, εφευρέτη του Ethernet. Το 1995 έδινε μόλις 12 μήνες ζωής στο διαδίκτυο. Δύο χρόνια μετά, το παίρνει πίσω με τον πλέον παραστατικό τρόπο: τρώει το άρθρο του στο Infoworld διαλυμένο με λίγο νερό…
Το συμπέρασμα; Κάθε πρόβλεψη εμπεριέχει ένα ποσοστό αστοχίας. Αν μάλιστα αυτό το ποσοστό είναι 100%, μπορεί να μείνεις στην Ιστορία -για τους λάθους λόγους…
Γράφει ο Γιώργος Μαντζουρανίδης
*Αναδημοσίευση από το εξαμηνιαίο freepress περιοδικό του ΚΘΒΕ «ΠΡΑΞΗ» (ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ- ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ 2022)
