Photo: Όλγα Δέικου
Η πλατεία του Ευόσμου είναι ένα 24ωρο φιλμ. Ήρεμοι πρωινοί καφέδες, νοσταλγίες και σχέδια κι επαγγελματικές συναντήσεις, σουλάτσο και κουβεντολόι, μεσημεριάτικη ραστώνη, τα απογεύματα παιδιά με ποδήλατα ή skate κάνουν τις φιγούρες τους, παίζουν και ξεσηκώνουν τον κόσμο και μετά βγαίνουν οι ωραίοι ξενύχτες.
Ένας 24ωρος ασταμάτητος ρυθμός με όλα τα στοιχεία της ήρεμης, αλλά και της άγριας Δύσης. Στην Πλατεία Μετεώρων, ανταμώνουν όλοι. Πιτσιρίκια στην τρέλα τους, ρομαντικοί στην βόλτα τους, νοικοκυρές και νοικοκύρηδες στα ψώνια της ημέρας. Κι αν πάρεις την ανηφόρα που σε βγάζει στα σύνορα με την Πολίχνη, στο μικρό δασάκι της περιοχής, ο χρόνος είναι δικός σου, για ασκήσεις ηρεμίας μέσα στα έλατα. Αν αγαπάς την πεζοπορία και την εξερεύνηση, πάρε την Αγνώστου Στρατιώτη, κι ο δρόμος θα σε βγάλει στο Δημοτικό Αθλητικό Κέντρο Πολίχνης, ένας βιότοπος με γήπεδα ποδοσφαίρου, μπάσκετ, τένις και beach volley. Μπορείς να γυμναστείς, να χαθείς στις σκέψεις σου, να αλλάξεις βιορυθμούς και να ονειρευτείς χαζεύοντας το ηλιοβασίλεμα.
Κέντρο Θεσσαλονίκης, τώρα. Η αίγλη της Παύλου Μελά δεν σβήνει ποτέ. Μια διαγώνιος που ενώνει την εκκλησία της Αγίας Σοφίας με τον Λευκό Πύργο, όπως την είχε σχεδιάσει κάποτε ο Ερνέστ Εμπράρ. Μέσα στον αστικό θόρυβο, η Παύλου Μελά διατηρεί ατόφια την αρχιτεκτονική της υπεροχή στα νεοκλασικά που υψώνονται ανάμεσα στις αδιάφορες πολυκατοικίες. Οι ιστορίες πολλές, από το ουζερί του Τσιτσάνη ως το Ριβολί, τον παλιό κινηματογράφο, με το «Μεγάλο φαγοπότι» να συνεχίζεται στο «Έργον Aγορά» και λίγο πιο πάνω το «Estrella», δυο ισχυρά labels της γαστρονομικής κουλτούρας. Στο «De Facto» ο χρόνος μοιάζει να διαστέλλεται, αφού όσο κι αν έχουμε ενηλικιωθεί, υπάρχει πάντα αυτή η αίσθηση της «τσακαλοπαρέας» που δεν μεγαλώνει ποτέ, γνήσια παιδιά της Θεσσαλονίκης, οπαδοί μιας ιδέας που δεν παλιώνει ποτέ. Σαν πρωταγωνιστές σε μυθιστόρημα, πότε κοινωνικό, πότε ερωτικό, πότε αστυνομικό ή επιστημονικής φαντασίας. Κατηφορίζοντας, το εμβληματικό «Ηλύσια» παραμένει ένα αισθητικό-ιστορικό αποτύπωμα μιας άλλης εποχής, κι ας έχει αλλάξει πολλαπλές χρήσεις τα τελευταία πόσα χρόνια: σινεμά, ηλεκτρονικά παιχνίδια, ρούχα και τώρα σούπερ μάρκετ.
Από το 170 της Παπάφη στο «2917», μια κλεφτή ματιά στον Όλυμπο, με τον Αγάπιο. Για ατελείωτες συζητήσεις γύρω από τα βουνά, την αναρρίχηση, τις ορεινές διαδρομές, τη ζωή έξω από την πόλη. Από το 1998, εδώ είναι το στέκι του ορειβάτη, του κατασκηνωτή, της περιπέτειας. Στην κάτω Τούμπα, στην οδό Ναυπλίου 24, το «Γλυκοπλαστείο της φύσης» είναι η πιο τρανταχτή απόδειξη πως η «γλυκιά ζωή» δεν είναι φτιαγμένη από ζάχαρη, αλλά από σιρόπι αγαύης, βασιλικούς χουρμάδες και αποξηραμένα φρούτα. Δεν είναι απλώς ένα εναλλακτικό ζαχαροπλαστείο, είναι μια άλλη άποψη πάνω στη γεύση, είναι η vegan συνταγή για να φτιάξεις cheesecake, παγωτό, σοκολάτες, κέικ και πολλές ακόμα λιχουδιές χωρίς γαλακτοκομικά και χωρίς ζάχαρη. Στην ίδια φιλοσοφία και το «Merry Berry», στο 5 της Δημητρίου Γούναρη, όπου μπορείς ν’ απολαύσεις χυμούς, σάντουιτς και γλυκά, όλα ιδανικά για τους χορτοφάγους. «La vie en rose» κι ο χρόνος βάφεται στα ροζ, στο «Pink Dot café», μέσα στην Apollonia Politia. Η σκηνογραφία της ατελείωτης άνοιξης, με τον Θερμαϊκό δίπλα σου. Η λουλουδένια πύλη κι όλα τα τεχνητά δέντρα είναι χειροποίητα. Μπαίνεις στα χρώματα και στο παραμύθι. Καφέδες, smoothies, γλυκές και αλμυρές νοστιμιές και πάνω απ’ όλα, αυτό το τρυφερό ροζ, σε όλες του τις κλίμακες.
Στο πολυθρύλητο Καραμπουρνάκι, ο αλμυρός αέρας κι όλη η μνήμη της πόλης μπροστά σου, σ’ έναν τόπο όμως παρατημένο και γκρεμισμένο. Εκεί που κάποτε οι παλιοί Θεσσαλονικείς κολυμπούσαν ή γλεντούσαν στις παραλιακές ταβέρνες και τα κοσμικά κέντρα, τώρα μια σκουριασμένη εικόνα, που δεν είναι ούτε πάρκινγκ αυτοκινήτων, ούτε σκουπιδότοπος, ούτε σκηνικό για ταινία καταστροφής. Είναι όλα αυτά μαζί. Η παραλιακή ζώνη που ξεκινάει από τα 2 Μέγαρα Μουσικής και φτάνει ως το Παλατάκι, παραμένει ένας αφρόντιστος κι απεριποίητος τόπος. Κι ένα αισθητικό αίνιγμα, για όλους όσοι δεν σταματούν να έρχονται εδώ αναζητώντας την γαλήνη της θάλασσας, μέρα και νύχτα.
Στην οδό Γεωργίου Βαφόπουλου, η μνήμη του ποιητή αποτυπώνεται και στο τοπίο, με το Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο, ένα ολοζώντανο κύτταρο πολιτισμού. Στον ίδιο δρόμο, η «Μυθιστορία» δεν είναι απλώς ένα βιβλιοπωλείο, είναι το «σπίτι» της Στέλλας και της Τζίνα, που έχουν πάντα κάτι να σε κεράσουν, μια τσαχπινιά ή ένα χειροποίητο γλυκό, καθώς και να σου προτείνουν βιβλία κόντρα στον «χαμένο χρόνο» της πραγματικότητας. Δυο βήματα πιο πάνω, το «Ωραίον Ντεπώ», τσιπουράδικο και μπαρ και παντοπωλείο μαζί, ένα στέκι-συνεταιρισμός μιας οικονομίας αλληλέγγυας, όπου μπορείς όχι απλώς να πιεις και να φας, αλλά και να γνωρίσεις προϊόντα μικρών παραγωγών, ν’ ανοίξεις κουβέντες για θέματα φιλοσοφικά και υπαρξιακά και ν’ ανακαλύψεις μικρούς αλλιώτικους κόσμους ευζωίας, με αφορμή ένα βιβλίο ή μια έκθεση φωτογραφίας. Στο τέλος της μέρας, Εύοσμο είσαι ή Καλαμαριά, το ρεζουμέ είναι πάντα γραμμένο από τον Μανόλη Ρασούλη, «Όλοι δικοί μας είμαστε…».
Γράφει ο Κωστής Ζαφειράκης
*Αναδημοσίευση από το εξαμηνιαίο freepress περιοδικό του ΚΘΒΕ «ΠΡΑΞΗ» (XEIMΩΝΑΣ 2021-ΑΝΟΙΞΗ 2022)
