Η φύση έχει την ιδιότητα να μας δίνει μέσα από τον μαγικό της κόσμο, τις απαντήσεις και τη δύναμη που χρειαζόμαστε. Ανάμεσα σε όλα της τα πλάσματα, το μάτι μου πέφτει στα ηλιοτρόπια. Tα ηλιοτρόπια κοιτάζουν πάντα προς τον ήλιο για ν’ ανθίσουν. Όταν όμως βρεθεί ένα σύννεφο από πάνω τους και τους κρύψει το φως, τότε στρέφονται το ένα στο άλλο και μοιράζονται την ενέργειά τους, μέχρι ο ήλιος να φανεί ξανά.
Όσο καιρό ήμασταν πίσω από τις οθόνες και στρέφαμε τα πρόσωπά μας ο ένας στον άλλον για να πάρουμε δύναμη, είχαμε ένα σημαντικό εργαλείο που μας κρατούσε ενεργούς, που μας ταξίδευε νοητά, που έφτιαχνε καινούριους κόσμους: την φαντασία. Η φαντασία που δεν μας εγκαταλείπει ποτέ, καταφέρνει και εισχωρεί μέσα σε κάθε οθόνη, σε κάθε σπίτι, σε κάθε σκέψη. Ξυπνάει συναισθήματα, ενεργοποιεί σώματα, δημιουργεί ιδέες, δίνει ελπίδα. Πιστή ακόλουθος των επιθυμιών και των οραματισμών μας, καταφέρνει να φτιάξει ξανά όσα νομίζουμε πως χάσαμε, μα είναι ακόμα εκεί. Σαν ένας πύργος από άμμο, η φαντασία μπορεί να πάρει όποιο σχήμα θέλει κι αν την ρίξει το κύμα της θάλασσας -ή αλλιώς, της πραγματικότητας- γρήγορα προλαβαίνει να ξαναχτιστεί πριν έρθει το επόμενο. Πάμε να γεμίσουμε και πάλι τη ζωή μας, με διάθεση, παιχνίδι, χρώματα και κάστρα της φαντασίας. Πάμε για θεατρικό παιχνίδι έξω! Το εξωτερικό περιβάλλον το έχουμε ανάγκη τώρα περισσότερο από ποτέ. Ήρθε η ώρα να αφουγκραστούμε το κάθε τοπίο, να ενεργοποιήσουμε όλες τις αδρανοποιημένες μας αισθήσεις: να γεμίσουμε τα μάτια μας με πράσινο της φύσης, με χρώματα του ουρανού, να επιτρέψουμε να ψιθυρίσουν στα αυτιά μας ήχοι ζουζουνιών, ν’ ακούσουμε την ανάσα του ανέμου, να μυρίσουμε τις ευωδιές των φρούτων και των λουλουδιών. Στο φυσικό περιβάλλον το παιδί βιώνει τα πάντα διαφορετικά. Συγκεντρώνεται περισσότερο καθώς εξασκεί την παρατηρητικότητά του, οξυγονώνεται ο εγκέφαλός του και αναπνέει καλύτερα, αναπτύσσει τη φαντασία του καθώς ένας ολόκληρος φυσικός κόσμος ξεδιπλώνεται μπροστά του. Τρέχει, ξεπερνά εμπόδια, ενδυναμώνεται εσωτερικά, χτίζει πύργους, ανακατεύει υλικά, θεραπεύει όσα το απασχολούν και δεν μπορεί να ορίσει ακόμα με λέξεις. Μέσω του θεατρικού παιχνιδιού και της αλληλεπίδρασης, το παιδί έχει την ευκαιρία να στραφεί στον έσω του εαυτό, μέσα από τα μάτια των άλλων. Τα παιδιά ενισχύουν την αυτοπεποίθησή τους και τη συναισθηματική τους νοημοσύνη, καθώς ακούν τα βιώματα και τις σκέψεις των άλλων παιδιών, αναπτύσσουν τη δημιουργικότητά τους και μαθαίνουν να επιλύνουν προβλήματα. Όπως έχει πει και ο Fred Rogers: «Το παιχνίδι δίνει την ευκαιρία στα παιδιά να εξασκήσουν αυτά που μαθαίνουν». Μα πάνω απ’ όλα… διασκεδάζουν! Φύγαμε για παιχνίδι λοιπόν…
Το μαγικό σεντούκι Ανοίγουμε το μαγικό μας σεντούκι (ένα άδειο κουτί), βγάζουμε από εκεί μια «μάσκα συναισθήματος» και τη φοράμε. Για αρχή μπορεί να είναι το συναίσθημα που νιώθουμε την συγκεκριμένη στιγμή, π.χ. χαρά ή αγωνία. Έπειτα δοκιμάζουμε και άλλα συναισθήματα. Παράλληλα με τη «μάσκα», αλλάζουμε και τη στάση του σώματός μας! Πώς περπατάμε όταν είμαστε χαρούμενοι; Πώς στεκόμαστε όταν είμαστε σκεπτικοί; Πώς επηρεάζεται η αναπνοή μας όταν είμαστε θυμωμένοι; Για να δοκιμάσουμε… Έπειτα βγάζουμε από το μαγικό μας σεντούκι αόρατα χαρακτηριστικά ζώων και τα φοράμε νοητά. Πώς ακούμε λοιπόν αν φορέσουμε αυτιά λιονταριού; Πώς κινούνται τα πόδια μας αν φορέσουμε πέλματα αγριόγατας; Πώς θα λικνιστεί η σπονδυλική μας στήλη αν φορέσουμε ράχη κροκόδειλου; Για δοκιμάστε…
Ο Καπετάνιος Είμαστε έτοιμοι να γίνουμε το πλήρωμα ενός καραβιού; Ελάτε λοιπόν, όλοι οι ναύτες μαζί, ξεκινάμε το καθημερινό μας πρόγραμμα! Κάποιος από εμάς (κάθε φορά και διαφορετικό παιδί, μέχρι να περάσουν όλα από την θέση) γίνεται ο καπετάνιος. Όταν λέει τη λέξη «κουπί», κάνουμε όλοι με το σώμα μας σαν να κωπηλατούμε. Όταν λέει «πειρατές», βγάζουμε τα κυάλια μας και κοιτάμε μακριά. Όταν λέει «βίρα τις άγκυρες», κάνουμε ότι τραβάμε την άγκυρα. Και όταν λέει «έρχεται ο καπετάνιος», μένουμε όλοι ακίνητοι σαν αγαλματάκια. Όταν δεν μας βλέπει μπορούμε να κινούμαστε και να κάνουμε σκανταλιές! (Επιτρέψτε στον κάθε καπετάνιο να σκεφτεί και δικές του εντολές για το πλήρωμά του! Τα παιδιά θα σας εκπλήξουν με τις ιδέες και την φαντασία τους).
Μια φορά κι έναν καιρό Είμαστε σε κύκλο και φτιάχνουμε τη δική μας ιστορία, ξεκινώντας με τη φράση: «Μια φορά κι έναν καιρό ήταν…». Το κάθε παιδί προσθέτει μια δική του πρόταση και συνεχίζει το επόμενο. Η ιστορία μας θέλουμε να έχει αρχή, μέση και τέλος, με χαρακτήρες και διλήμματα που θα επινοήσουν τα παιδιά. Φυσικά μπορούμε στη συνέχεια, την ιστορία που φτιάξαμε να την αναπαραστήσουμε, να τη ζωγραφίσουμε ή να δημιουργήσουμε «παγωμένες εικόνες» με τα σώματά μας, αποτυπώνοντας έτσι κάποιες στιγμές της.
Παιχνίδι στη φύση Φυσικό περιβάλλον και ποιοτικός χρόνος με τα παιδιά είναι ο καλύτερος συνδυασμός. Μπορούμε να συλλέξουμε δώρα από τη φύση (πέτρες, κοχύλια, ξύλα) και να φτιάξουμε χειροποίητα αυτοσχέδια διακοσμητικά, να δημιουργήσουμε μια κινητική διαδρομή με εμπόδια, να κρεμάσουμε την αιώρα μας σ’ ένα δέντρο και ενώ κουνιόμαστε να φανταστούμε ότι είμαστε σε αερόστατο, στη θάλασσα, σε αλεξίπτωτο και ό,τι άλλο επιθυμούμε. Ας παίξουμε λοιπόν! Τόσο που το μικρό παιδί μέσα μας να μας ευχαριστεί! Ας στραφούμε ο ένας στον άλλον με τα μάτια κι ας πάρουμε χαρά, ενέργεια και δύναμη. Ας κατανοήσουμε, ας νοιαστούμε ουσιαστικά, ας γελάσουμε με τα μάτια. Ας αρχίσουμε και πάλι να εκπέμπουμε αγάπη, ζεστασία και φως. Σε έναν κόσμο γεμάτο σύννεφα, ας είμαστε εμείς παιδιά-ηλιοτρόπια.
Γράφει η Φούλη Σγούρου
Θεατροπαιδαγωγός
*Αναδημοσίευση από το εξαμηνιαίο freepress περιοδικό του ΚΘΒΕ «ΠΡΑΞΗ» (ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ-ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ 2021)
