Είναι γνωστό και χιλιοειπωµένο πως οι έφηβοι καταναλώνουν ανησυχητικά πολλές ώρες µπροστά σε µία οθόνη ενώ δεν είναι ιδιαίτερα πρόθυµοι να ανοίξουν την πόρτα του δωµατίου τους και να µοιραστούν οικογενειακές στιγµές ή να ακολουθήσουν τους ενήλικες γονείς τους σε διάφορες δραστηριότητες. Οι περισσότεροι γονείς είναι τροµερά ανήσυχοι και αγχωµένοι, γιατί βλέπουν το παιδί τους είτε να «σέρνεται» µέσα στο σπίτι και να αρνείται κατηγορηµατικά να «ξεκολλήσει» απ’ όσα οι ίδιοι θεωρούν ανώφελα και ίσως επικίνδυνα γι’ αυτό, είτε να «χάνεται» σε σχέση µε τις υποχρεώσεις που έχει στην καθηµερινότητά του. Τι µπορούµε να κάνουµε;
Το πρώτο και σηµαντικότερο βήµα είναι να κατανοήσουµε πως δεν µπορούµε να περπατήσουµε εµείς τον δρόµο του. Ο έφηβος από τη φύση του είναι πιο ανέµελος, πιο ριψοκίνδυνος, πιο κλειστός, πιο αγχωµένος… Τα ζει όλα σε υπερθετικό βαθµό, όλα είναι καινούρια γι’ αυτόν και πρέπει να τα γνωρίσει από πρώτο χέρι.
Αν ένας γονιός δεν µπορέσει να κατανοήσει τις προτεραιότητες και τις ανάγκες ενός εφήβου, θα χάσει τη σχέση µε το παιδί. Και η σχέση πρέπει να είναι η βασική προτεραιότητα. Όλη η ουσία βρίσκεται στη σχέση. Μόνο µέσα από µία σωστή ουσιαστική σχέση µπορεί να υπάρξει εµπιστοσύνη και διάθεση να έρθει το παιδί πιο κοντά µας και να πάρει µια ανάσα… µέσα του. Πρόκειται για ανάσα ανακούφισης.
Είναι γνωστό και χιλιοειπωµένο πως τα παιδιά µας χρειάζονται όρια και µερικές φορές λίγο «σκούντηγµα» για να κάνουν κάτι πιο δηµιουργικό και ωφέλιµο. Αν δεν υπάρχουν όρια, το παιδί θα το εκλάβει ως αδιαφορία ή ως αδυναµία των γονέων να σταθούν αντάξιοι του ρόλου τους. Όµως τα όρια θέλουν τρόπο και από µόνα τους δε θα λειτουργήσουν, αν δεν υπάρχει η βαθιά ουσιαστική σχέση.
Πώς όµως χτίζουµε σχέση µε τα παιδιά;
01. Καταρχάς κάθε γονιός πρέπει να κοιτάξει πολύ προσεκτικά τον εαυτό του στον καθρέφτη. Να δει τα λάθη του και τις αδυναµίες του. Τις καθηµερινές του συνήθειες. Αν ο ίδιος ο γονιός περνάει ώρες ατελείωτες µπροστά σε µια οθόνη, αν ο ίδιος δε φροντίζει τον εαυτό του, έχει καταρρακωθεί από τους ρυθµούς της καθηµερινότητας και δεν έχει διάθεση ή τρόπο να µιλήσει στα παιδιά του δεν θα µπορέσει να τα προσεγγίσει. Πρώτα αλλάζουµε εµείς και µετά τα παιδιά. Αν εµείς ξυπνάµε µε νεύρα το πρωί, γιατί δεν µπορούµε να πάρουµε µια ανάσα, πολύ πιθανό να συµβεί το ίδιο στα παιδιά µας.
02. Το δεύτερο σηµαντικό βήµα είναι να ρωτήσουµε τους έφηβους γιους και κόρες µας τι θέλουν και αν θέλουν να κάνουν κάτι µαζί µας, για παράδειγµα: «Θα ήθελες σήµερα να κάνουµε κάτι µαζί;». Είναι οι καλύτεροι οδηγοί σας! Αν σας το επιτρέψουν, µπορείτε να τους προτείνετε πράγµατα που να ταιριάζουν στον δικό τους χαρακτήρα.
03. Ενδιαφερθείτε γι’ αυτά που τους ενδιαφέρουν. Πάρτε το κοντρόλ και παίξτε µαζί τους το αγαπηµένο τους παιχνίδι, δείτε µαζί ένα βίντεο ή µία σειρά που τους αρέσει, συνοδέψτε τα σε µία συναυλία που δίνει το αγαπηµένο τους συγκρότηµα.
04. Αν καταφέρετε να τους πείσετε, πάρτε τους µαζί στο γυµναστήριό σας, σε µια εκδροµή, σε έναν περίπατο, αλλά όχι µε γκρίνια και απαίτηση.
05. Μαγειρέψτε µαζί τους. Παίξτε επιτραπέζια παιχνίδια σαν οικογένεια, οργανώστε βραδιά ταινίας, ακούστε µουσική, φτιάξτε µαζί κάτι για το σπίτι. Μπορείτε να φυτέψετε κάτι ή να αλλάξετε διακόσµηση στο δωµάτιό τους. Υπάρχουν χιλιάδες πράγµατα που δεν χρειάζονται χρήµατα και µπορούν να γίνουν µέσα στο σπίτι.
06. Φροντίστε να βρίσκονται µε τους φίλους τους. Είναι ίσως το πιο σηµαντικό από όλα. Να είστε διακριτικός, όταν οι φίλοι τους είναι µπροστά γιατί οι έφηβοι νιώθουν άβολα, ντρέπονται και παρεξηγούνται εύκολα.
07. ∆ώστε τους την αίσθηση της ελευθερίας. ∆ύσκολο πολύ, αλλά απαραίτητο.
08. Τέλος εξασφαλίστε χρόνο για εσάς τους ίδιους. Αν ζείτε και αναπνέετε µόνο για τα παιδιά σας, το νιώθουν και… ασφυκτιούν!
Ο καλύτερος οδηγός τον παιδιών είστε εσείς και οι πράξεις σας. Οι δρόµοι είναι άπειροι και έχουν πολλά να µάθουν στη ζωή, όµως δε χρειάζεται να τους υπενθυµίζουµε συνέχεια πόσο µπροστά είµαστε. Θα βρουν τις «ανάσες» τους. Γονείς, µη φοβάστε!
Γράφει η
Άλκηστις Κεπαπτσόγλου
ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ
*Αναδημοσίευση από το εξαμηνιαίο freepress περιοδικό του ΚΘΒΕ «ΠΡΑΞΗ» (ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ-ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ 2020)
