Όλος ο κόσμος μια σκηνή. Θεατρική. Ή ακόμα και κινηματογραφική. Η τέχνη του θεάτρου είναι στενά συνδεδεμένη με τον κινηματογράφο ως ένας τόπος έμπνευσης και δημιουργίας της φιλμικής αφήγησης. Το Θέατρο φυσικά αποτέλεσε και το ιδανικό σκηνικό δράσης για πάρα πολλές ταινίες. Άλλοτε ως κινηματογραφική διασκευή και άλλοτε ως αληθινό ντεκόρ που με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο σχολιάζει ανθρώπους και εποχές. Να μια μικρή λίστα 7+1 ταινιών μέσα στις οποίες ο κινηματογράφος αγκαλιάζει το θέατρο.
ΤΑ ΚΟΚΚΙΝΑ ΠΑΠΟΥΤΣΙΑ (1949) – Ένα από τα αριστουργήματα του κινηματογράφου, μια από τις κορυφαίες ταινίες όλων των εποχών είναι η ιστορία μιας μπαλαρίνας εντός και εκτός σκηνής. Με αναφορές στο κλασικό παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν η ταινία του Μάικλ Πάουελ αποτέλεσε μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες στην εποχή της και ένα διαχρονικό έργο που ξεπερνάει με τους συμβολισμούς της τα όρια της Τέχνης και την σχέση της με τον κλασικό χορό.
ΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ (1967) – Καλώς ήρθατε στην πιο πετυχημένη αποτυχία του Μπροντγουεϊ. Ή μήπως στην αποτυχημένη επιτυχία; Όπως και να έχει ο Μελ Μπρουκς φτιάχνει μια εξαιρετική φάρσα για τον χώρο του θεάτρου και όχι μόνο με αφορμή μια μεγάλη ιδέα που συλλαμβάνουν δύο μικροαπατεώνες και μια παράσταση – μιούζικαλ αφιερωμένη στον Χίτλερ γεννημένη να αποτύχει και να πλουτίσει με αυτό τον τρόπο τους παραγωγούς της. Αξίζει να σημειωθεί εδώ και η απολαυστική (μικρή σε διάρκεια) παρουσία του αγαπημένου θεατρικού σκηνοθέτη Ανδρέα Βουτσινά (όπως μαρτυρά και η φωτο).
Ο ΘΙΑΣΟΣ (1975) – Ο περιπλανώμενος Θίασος του Θόδωρου Αγγελόπουλου σε μια από τις κορυφαίες δημιουργίες του ελληνικού κινηματογράφου περιδιαβαίνει την Ελλάδα της Κατοχής, του Εμφυλίου και της μεταπολεμικής περιόδου χτισμένη πάνω στον αρχαίο μύθο των Ατρειδών. Μια αρχαία τραγωδία για την Ελλάδα του σύντομου 20ου αιώνα ή μια σύγχρονη τραγωδία ενός λαού που ζει στα ερείπια της Ιστορίας; Η ταινία γυρίστηκε μέσα σε αντίξοες συνθήκες την περίοδο 1973-74 (λίγο πριν το τέλος της Χούντας) λογοκρίθηκε στην εποχή της λόγω του πολιτικού θέματος, έχασε την ευκαιρία να εκπροσωπήσει την χώρα στις Κάννες το 1975 και γιατί όχι, να κερδίσει και κάποιο σπουδαίο βραβείο.
ALL THAT JAZZ (1979) – It’s show time και η ζωή ενός σκηνοθέτη του Μπρόντγουεϊ φτιαγμένη ως μια θεατρική παράσταση με μικρές και μεγάλες στιγμές ενός υπερδημιουργικού ανθρώπου που ζει ακατάπαυστα σε χρόνο ενεστώτα. Το 8μισι του χορογράφου και σκηνοθέτη Μπομπ Φόσι, ένα αριστούργημα αυτοψυχανάλυσης σε μορφή θεατρικού μιούζικαλ.
ΟΛΑ ΓΙΑ ΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΜΟΥ (2000)–Πώς θα ήταν η ζωή μας ως έργο του Τένεσι Ουίλιαμς; Ο Πέδρο Αλμοδόβαρ σε μια από τις κορυφαίες στιγμές του χωρίζει την ταινία σε δύο επίπεδα, μεταξύ ζωής και θεάτρου, μεταξύ Μαδρίτης και Βαρκελώνης, μεταξύ αληθινού δράματος και μελοδράματος με την ψυχοσύνθεση της Μπλανς Ντιμπουά να είναι πανταχού παρούσα.
ΜΟΥΛΕΝ ΡΟΥΖ (2001) – Η διαχρονική ιστορία του γαλλικού καμπαρέ αγαπήθηκε από τον κινηματογράφο και έγινε ταινία ουκ ολίγες φορές. Η εκδοχή του Μπαζ Λιούρμαν όμως χωρίς αμφιβολία ξεχωρίζει καθώς αποτελεί όχι μόνο έναν ύμνο στην αγάπη αλλά και ένα φανταχτερό και εντυπωσιακό homage στην ποπ κουλτούρα του β΄ μισού του 20ου αιώνα.
CHICAGO (2002) – Όλος ο κόσμος μια σκηνή και η Ρόξι (Ρενέ Ζελβέγκερ) ονειρεύεται την μίζερη ζωή της ως ένα θέαμα βαριετέ – μιούζικαλ. Ακόμη κι όταν βρεθεί στη φυλακή ως φόνισσα του ερωμένου της, ακόμα και όταν βρεθεί μια ανάσα πριν την αγχόνη, η ίδια σχεδιάζει και φαντάζεται αυτή την σκοτεινή προοπτική ως ένα θεατρικό υπερθέαμα λουσμένο στο φως.
BIRDMAN (2014)– Παλιός σταρ του κινηματογράφου, ζει μέσα στις ψευδαισθήσεις της πρότερης δόξας του και στο περιθώριο μιας νέας καριέρας σε ένα off-Broadway θεατρικό σχήμα. Ο Αλεχάντρο Ινιαρίτου χτίζει αυτή την ταινία του μέσα από μονοπλάνα που θα έλεγες πως αποτελούν θεατρικές σκηνές ενός έργου που οι ήρωες του το βιώνουν εντός και εκτός σκηνής.
Ο ΕΜΠΟΡΑΚΟΣ (2016) – Ο Γουόλι Λόμαν αποτελεί έναν θεατρικό χαρακτήρα σύμβολο στο κλασικό έργο του Άρθουρ Μίλερ Ο Θάνατος του Εμποράκου. Η διαχρονική αξία του αποδεικνύεται σε αυτή την ταινία του Ιρανού Ασγκάρ Φαραντί. Κι αν ο Μίλερ θέλει να σχολιάσει στο έργο του τη μεταπολεμική αμερικάνικη κοινωνία της αφθονίας και του ανταγωνισμού και μιας νέας μεσοαστικής τάξης που κυνηγάει το αμερικάνικο όνειρο ο Φαραντί κάνει ακριβώς το ίδιο στην Τεχεράνη του σήμερα σε ένα νέο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον έχοντας μπροστά του, μια νέα μεσοαστική τάξη που εμφορείται από νέες ηθικές αξίες και αρχές και αυτό το ανοιχτό (παγκοσμιοποιημένο) περιβάλλον διαμορφώνει το ρυθμό και τον τρόπο των αλλαγών.
του Γιάννη Γκροσδάνη
