Είναι μεγάλη η χαρά για έναν εκπαιδευτικό όταν ένα κλειστό παιδί καταφέρνει να ανοίγεται. Όταν αναπτύσσει τις πρώτες σχέσεις με τους συμμαθητές αλλά και με τον ίδιο. Τολμώ να πω πως είναι μεγαλύτερη ικανοποίηση απ’ το να μάθει να γράφει καλά ή να ζωγραφίζει καλά σε χρόνο ρεκόρ.
Η πρώτη μαθήτρια που είχαμε ποτέ στο εργαστήριο ζωγραφικής ήταν ένα παιδί ευαίσθητο και συνεσταλμένο. Ερχόταν μόνο για να ζωγραφίσει χωρίς να τολμάει να μιλήσει στο διπλανό της ή στο δάσκαλο. Η μαμά της ανήσυχη σκεφτόταν πιθανές λύσεις, θεωρώντας ότι στην ηλικία των έντεκα-δώδεκα που ήταν τότε, θα έπρεπε ήδη να είναι πιο κοινωνική. Εμείς πιο υπομονετικοί περιμέναμε να δούμε την εξέλιξη της γιατί κάτι μας έλεγε ότι αυτό το παιδί είχε πολλά να μοιραστεί με τους γύρω του.
Μέσα στους πρώτους τρεις μήνες είχαμε δει τα πρώτα σημαντικά αποτελέσματα. Η μαθήτρια άρχισε να ρωτά. Να περιμένει απαντήσεις. Να κάνει τους πρώτους προσωπικούς της διαλόγους. Να απαλλάσσεται από τις φοβίες της έκθεσης και της επαφής με το τμήμα.
Τα στάδια της αλλαγής τα βασίσαμε σε τρία απλά βήματα:
1. Εμπιστεύομαι το παιδί και ενδιαφέρομαι για όσα έχει να μου πει
2. Του δίνω διαφορετικά ερεθίσματα από αυτά που λαμβάνει στο σχολείο και το περιβάλλον του
3. Το ακούω ενώ μοιράζομαι κι εγώ αντίστοιχα δικά μου βιώματα
Με αυτό τον τρόπο η μαθήτρια άρχισε σταδιακά να μαθαίνει έναν τρόπο για να μιλήσει με την διπλανή της. Να μοιράζεται το πινέλο και τα χρώματά της. Να ρωτά ποιο θα είναι το θέμα της άλλης εβδομάδας. Να αφήνει στην άκρη την μόνιμη αγωνία της μη κοινωνικοποίησης. Εμείς πια ξέραμε ότι τα πρώτα βήματα έχουν γίνει και δε θα αργήσουν οι δικοί της άνθρωποι να τα διακρίνουν. Μακριά από την τυπολογία της συμπεριφοράς που είχαν συνηθίσει.
Εκείνο τον πρώτο Μάιο του 2011 που κάναμε την πρώτη ετήσια έκθεση με τα έργα των μαθητών μας, λάβαμε ένα μεγάλο μπουκέτο με λουλούδια «Σας οφείλουμε που η κόρη μας βρήκε τη φωνή της», έγραφε το κλασσικό άσπρο μπιλιετάκι. Ήταν η στιγμή που συνειδητοποιήσαμε ότι αυτή η εκπαιδευτική διαδικασία μπορεί είναι από τις ποιο σπουδαίες που μπορούν να συμβούν στη ζωή μας.
Με απλά λόγια θέλω να σταθούμε στο εξής: ένα φαινομενικά κλειστό παιδί μπορεί κάτω από ορισμένες συνθήκες να νιώσει την ασφάλεια να μιλήσει, να επικοινωνήσει, να ακούσει, να αισθανθεί. Η επαφή με την τέχνη είναι σίγουρα ένας απλός και βέβαιος δρόμος μιας τέτοιας εξέλιξης. Δεν έχετε λοιπόν παρά να τον περπατήσετε.
Γράφει ο Χρήστος Κρανιώτης,
Ποιητής, συγγραφέας και υπεύθυνος του εργαστηρίου ζωγραφικής Kristiboni (www.kristiboni.gr)
