Ένα από τα θέματα που απασχολούν το σύνολο των γονιών είναι η σχέση των παιδιών τους με την τεχνολογία. Περισσότερο ή λιγότερο εξοικειωμένοι και οι ίδιοι με τα smartphones και τα socialmedia, παρατηρούν με άγχος τα παιδιά τους να είναι κρυμμένα πίσω από ένα tablet, μπροστά από μια τηλεόραση, ένα playstation ή μέσα σε έναν λογαριασμό facebook.
Ο σπουδαίος ψυχαναλυτής Serge Tisseronο, ο oποίος μελετά τις σχέσεις των νέων με τις νέες τεχνολογίες ανέπτυξε τον κανόνα 3-6-9-12:
Όχι τηλεόραση πριν από τα 3 χρόνια.
Όχι παιχνίδια σε κονσόλα πριν από τα 6.
Όχι internet πριν από τα 9.
Όχι socialmedia πριν από τα 12.
Ο κανόνας 3-6-9-12 ουσιαστικά προτείνει στους γονείς ένα χρονοδιάγραμμα συμβατό με την ανάπτυξή των παιδιών ανά τριετία. Είναι χρήσιμο να έχουμε υπόψη ότι για όλα χρειάζεται ένα μέτρο και να μην «δαιμονοποιούμε» καταστάσεις. Πολλές φορές η τηλεόραση λειτουργεί ως μέσο ξεκούρασης όχι μόνο για το παιδί αλλά και για τους φροντιστές του βάζοντας μια απόσταση για να πάρουν όλοι μια ανάσα. Η κατάχρηση είναι που φέρει βλαβερά αποτελέσματα.
Το παιδί έρχεται σε επαφή με όλες αυτές τις συσκευές, που είναι μέρος της ζωής μας έτσι κι αλλιώς, και καλό θα ήταν να τις αντιμετωπίζει ως οικιακές συσκευές κοινής χρήσης. Το σκεπτικό είναι ότι έτσι υπάρχει έλεγχος, ο οποίος ενδεχομένως χάνεται μόλις το παιδί γίνει ιδιοκτήτης μιας τέτοιας συσκευής. Ένα άλλο ζήτημα με το οποίο έρχονται αντιμέτωποι οι γονείς όταν απαγορεύουν τη χρήση της είναι ο αποκλεισμός του παιδιού από το φιλικό περιβάλλον καθώς δημιουργείται ένας κοινός τόπος συζήτησης από εκπομπές «της μόδας» και το παιδί νιώθει εκτός συζήτησης.
Επίσης είναι σημαντικό να αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε αυτές τις συσκευές για να ηρεμήσουμε το παιδί, ή το βράδυ πριν κοιμηθεί, επειδή οι φωτεινές πηγές οι οποίες χρησιμοποιούνται διαταράσσουν τους ρυθμούς του ύπνου. Αντίθετα, μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε μαζί με το παιδί για αναζήτηση πληροφοριών και ψυχαγωγία. Οι νέες τεχνολογίες είναι κομμάτι της ζωής μας εξάλλου. Τα παιδιά θα πρέπει να μάθουν να τις χειρίζονται τόσο για εκπαιδευτικούς λόγους, όσο και ως μέσο απόλαυσης και επικοινωνίας.
Μεταξύ 6 και 9 χρόνων, πρέπει να τους εξηγήσουμε τους τρεις βασικούς κανόνες του internet.
1. Ό, τι τοποθετείς εκεί μπορεί να γίνει «δημόσιο»
2. Ό, τι τοποθετείς εκεί θα μείνει για πάντα
3. Δεν πρέπει να πιστεύεις όλα όσα βρίσκεις
Επίσης, πρέπει να επισημάνουμε ότι πολλές φορές η χρήση τους δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποφευχθεί. Αρκετές φορές, ιδίως κατά τη διάρκεια της εφηβείας, παιδιά που αντιμετωπίζουν δύσκολες καταστάσεις και εσωτερικές συγκρούσεις καταφεύγουν στα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Αυτά τότε λειτουργούν ως ένας μεταβατικός χώρος που τους επιτρέπει να «ακουμπήσουν» ψυχικά. Δεν θα ήταν καθόλου βοηθητικό για αυτά να υπάρχει ολική απαγόρευση της χρήσης τους χωρίς να υπάρχει κάτι άλλο να τα αντικαταστήσει. Ένας γονιός που παρατηρεί το παιδί του με βλέμμα υποστηρικτικό, μπορεί να αναγνωρίσει σε αυτήν την κατάχρηση τις δυσκολίες του παιδιού του. Έτσι, μπορεί να του δοθεί η ευκαιρία και ο χώρος, να επεξεργαστεί όλα αυτά που απασχολούν το παιδί, είτε μέσα στην οικογένεια είτε με τη βοήθεια κάποιου τρίτου.
Όπως σε όλα τα θέματα που αφορούν το μεγάλωμα των παιδιών, οι γονείς θα ήταν ωφέλιμο να ενημερώσουν και να βοηθήσουν τα παιδιά τους να αποκτήσουν, τα ίδια, κριτήρια σωστής χρήσης. Πολλές φορές αυτό περνάει μέσα από τη δοκιμασία των ορίων μέχρι να βρει τη θέση του.
Γράφει η Τζωρτζίνα Κοντοπούλου
Παιδοψυχίατρος – Ψυχοθεραπεύτρια
