70 χρόνια μετά τη συγγραφή του και 64 χρόνια μετά την πρώτη παγκόσμια πρεμιέρα του στο Παρίσι, θα περίμενε κανείς να έχει χάσει κάτι από την αρχική του αίγλη. Κι όμως, το «Περιμένοντας τον Γκοντό», το αριστουργηματικό έργο του Σάμιουελ Μπέκετ, του σημαντικότερου, ίσως, θεατρικού συγγραφέα του 20ου αιώνα, παραμένει συγκλονιστικά επίκαιρο, μέσα στην αφοπλιστική του αλήθεια σχετικά με τη διαχρονική προσπάθεια του ανθρώπου να λύσει το αίνιγμα της ίδιας του της ύπαρξης. Μια κωμωδία που παρωδεί την τραγωδία του ανθρώπινου είδους από την εμφάνισή του μέχρι και σήμερα.
Το έργο πρωτοανέβηκε στο παρισινό Théâtre de Babylone, στις 5 Ιανουαρίου του 1953, σε σκηνοθεσία Roger Blin. Δέκα χρόνια αργότερα, έκανε πρεμιέρα στην Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα στη Θεσσαλονίκη, από τον ερασιτεχνικό Σύνδεσμο Αποφοίτων Γαλλικού Λυκείου στις 27 Δεκεμβρίου 1963. Η πρώτη επαγγελματική παράσταση του έργου ωστόσο, παρουσιάστηκε από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος δύο χρόνια αργότερα, το 1965 και ήταν αναμφισβήτητα μια ιστορική στιγμή στην πορεία του Κρατικού Θεάτρου.
Πρωτοποριακή και ρηξικέλευθη, η παράσταση σε σκηνοθεσία Μίνου Βολανάκη καθήλωσε το κοινό και απέσπασε εγκωμιαστικές κριτικές.Το 2018, το έργο ανεβαίνει και πάλι, σε σκηνοθεσία του καλλιτεχνικού διευθυντή του ΚΘΒΕ Γιάννη Αναστασάκη. 53 χρόνια μετά την πρώτη τους εμφάνιση στη σκηνή του Κρατικού, ο Βλαδίμηρος και ο Εστραγκόν συναντιούνται στο ίδιο σημείο για άλλη μια φορά. «Μετέωροι σε ένα έρημο τοπίο, μιλούν, σιωπούν και περιμένουν. Ο Γκοντό υποσχέθηκε πως θα ’ρθεί. Μάλλον Αυτός θα δώσει και τη λύση! Προφανώς υπάρχει και δοκιμάζει την πίστη τους. Ή μήπως αδιαφορεί για αυτούς και τους έχει ξεχάσει;»
53 χρόνια μετά, έχουμε όλοι πλέον λίγο-πολύ συνειδητοποιήσει τη ματαιότητα τούτης της αναμονής. Έχουμε ωστόσο κάθε λόγο να περιμένουμε για μια ακόμη φορά με ανυπομονησία τη μεγάλη πρεμιέρα στις 3 Φεβρουαρίου.
«Είναι περίεργο πως 65 χρόνια μετά το πρώτο του ανέβασμα στη Γαλλία το «Περιμένοντας τον Γκοντό» παραμένει τόσο τολμηρό και σύγχρονο. Όχι. Τελικά δεν είναι περίεργο. Στην ιστορία της ανθρωπότητας 65 χρόνια είναι μια απειροελάχιστη στιγμή. Δεν αλλάζει τόσο γρήγορα το βλέμμα του ανθρώπου. Ένα ανοιγόκλεισμα βλεφάρων μονάχα. Ένα μικρό ξάφνιασμα. Και πάλι η ίδια αναμονή».
Γιάννης Αναστασάκης
Η καθιέρωση του εναλλασσόμενου δραματολογίου από το ΚΘΒΕ μας επεφύλαξε μια ευχάριστη έκπληξη με την παρουσίαση του «Περιμένοντας τον Γκοντό». Έτσι ανάμεσα στο εφετινό ρεπερτόριο, που ολοένα πλουτίζεται, η παρουσία της τραγικής κωμωδίας του Σάμιουελ Μπέκετ προσφέρει στον θεατή, που θά ’θελε να σχηματίσει γνώμη για τις τάσεις του πρωτοποριακού θεάτρου, την ευκαιρία να χαρεί και μια παράσταση άψογη, που τοποθετείται στην πρώτη σειρά, μαζί με μερικές άλλες που μας έδωσε ως τώρα το Κρατικό Θέατρο. Ο σκηνοθέτης κ. Μίνως Βολανάκης συλλαμβάνει και αποδίδει επιτυχώς την ιδιαιτερότητα του έργου. Ολοκληρώνοντας με την παράστασή του το ειδικό κλίμα του χώρου, ανασύρει τον θεατή από τα κατ’ ιδίαν και τον στροβιλίζει μέσα σ’ αυτήν την τυραννική περιπέτεια της αναμονής.
Γιώργος Κιτσόπουλος, Εφημερίδα ΕλληνικόςΒορράς, 11 Δεκεμβρίου 1965
«Όταν στα 1953 στο Παρίσι πρωτανέβαινε το «Περιμένοντας τον Γκοντό» στη μικρή πρωτοποριακή σκηνή του Θεάτρου Babylone, κανείς δεν υποψιαζόταν πως η παράξενη αυτή στατική ιλαροτραγωδία ξεκινούσε μιαν επανάσταση που θ’ άλλαζε ριζικά τις ιδέες μας για τη δραματουργία και τους κανόνες της. Η επιτυχία του έργου ήταν ακαριαία κι απλώθηκε σε παγκόσμια κλίμακα. Μεταφράστηκε σε περισσότερες από είκοσι γλώσσες και πάνω από ένα εκατομμύριο θεατές το είχαν δει σε διάφορες χώρες στα πέντε χρόνια που ακολούθησαν την πρώτη εκείνη παρισινή παράσταση.Δεν ξέρω τι εμπόδισε ως τα τώρα ν’ανέβει το έργο αυτό στην Ελλάδα.Πάντως, στην ακάματη φροντίδα του κ. Σωκράτη Καραντινού χρωστάμε τώρα το γεγονός ότι η Θεσσαλονίκη βλέπει την πρώτη ελληνική διδασκαλία του από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος.”
Ηρώ Δ. Λάμπρου, Εφημερίδα Ελευθερία,
12 Δεκεμβρίου 1965
«Είμαστε ευτυχισμένοι, είμαστε ευτυχισμένοι», φωνάζουν ο Γκογκό και ο Ντιντί με μια ανελέητη κραυγή δυστυχίας σ’ ένα θόλο κλειστό, «όπου ο αέρας είναι γεμάτος απ’ τις φωνές μας». Αυτόν το θόλο, αυτόν τον αέρα, αυτές τις φωνές ζωντάνεψε υποδειγματικά ο Μίνως Βολανάκης στη σκηνή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, σα «μια υπόθεση βασικών ήχων», όπως χαρακτηρίζει ο συγγραφέας το έργο του. Η παράσταση που σκηνοθέτησε ο Μ. Βολανάκης ενεργοποιεί τον θεατή οδηγώντας τον προς τις άπειρες διακλαδώσεις που ξανοίγει το έργο και ταυτόχρονα τον κρατά δεμένο σ’ αυτόν το θόλο όπου οι κινήσεις και οι στάσεις, οι φωνές και οι σιωπές, οι συγκρούσεις και οι εναγκαλισμοί αποτελούν μια αδιάσπαστη ενότητα, απολύτως αναγκαία από το κείμενο: η παρουσία του σκηνοθέτη κυριαρχεί στην παράσταση. Ανεπιφύλακτα συγχαίρουμε το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος που τόλμησε μια παράσταση εντελώς σύγχρονου θεάτρου και πέτυχε ένα πολύ ικανοποιητικό αποτέλεσμα.
Γιώργος Σεφερτζής, Εφημερίδα Το Βήμα,
17 Δεκεμβρίου 1965
Σάμιουελ Μπέκετ
Περιμένοντας τον Γκοντό
Η αφίσα της παράστασης (σχεδιασμός: Νίκος Στεφάνου)
Πρώτη παράσταση:Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών -7 Δεκεμβρίου 1965
Μετάφραση: Μάνθος Κρίσπης
Σκηνοθεσία: Μίνως Βολανάκης
Σκηνικά-Κοστούμια: Νίκος Στεφάνου
Βοηθός σκηνοθέτη: Νίκος Παπαδάκης
Διανομή
Αλέκος Πέτσος (Εστραγκόν)
Νικήτας Τσακίρογλου (Βλαδίμηρος)
Δημήτρης Βεάκης (Πότζο)
Κώστας Ματσακάς (Λάκυ)
Γιάννης Ιορδανίδης (Παιδί)
Κώστας Ματσακάς, Αλέκος Πέτσος, Νικήτας Τσακίρογλου, Δημήτρης Βεάκης
